DOĞUM SONRASI – DOĞUM SONRASI YAŞANAN DEĞİŞİMLER

Doğumun Ardından İlk Birkaç Haftada Yaşanan Fiziki Değişimler:

a) Doğumdan Sonra Rahimde Yaşanan Değişimler:

Hamilelik dışında rahminizin büyüklüğü yaklaşık bir armut kadardır. Doğumun hemen ardından rahminizin büyüklüğü iri bir greyfurt kadardır.

Doğumdan hemen sonra eğer göbek deliğinizin civarına dokunursanız rahminizin üst kısmını hissedebilirsiniz. Doğumdan sonra ilk günlerde güçlü adet sancıları hissi uyandıran rahim kasılmaları yaşarsınız. Bu şiddetli kasılmalarla rahminiz küçülmeye, sıkılaşmaya devam eder. Bu plasentanın (döl eşi) rahimden ayrıldığı yerdeki kanamaları önler. Eğer rahim gevşeyerek yumuşayacak bir hal alacak olursa daha fazla kanamanız olur.  Kasılmaları sağlamak için doğum sonrası hemşireler rahime masaj yapabilir.

Doğum sonrası emzirmek de rahim kasılmalarına neden olarak rahmin eski boyutuna gelmesine destek olur.  Daha önce doğum yapmış annelerde bu kramplar önceki doğumlara göre daha çok ağrıya neden olabilir.

Yaşadığınız krampları hafifletmek için doğum öncesi öğrendiğimiz yavaş solunum egzersizlerini ya da adet dönemlerinde yaptığınız egzersizleri yapabilirsiniz. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doktorunuz olarak size önerdiğim ağrı kesici hapları kullanabilirsiniz. Bu kasılmalar sayesinde yaklaşık 5-6 hafta sonra rahminiz hemen hemen eski büyüklüğüne geri döner.

Doğumdan sonra adet döneminin yoğun kanamalı olduğu günlerdeki gibi çok yoğun miktarda loşi adı verilen vajinal kanama olur. Doğumun ardından görülen jöle gibi kan pıhtıları normaldir. Bu dönem için büyük bir pet kullanmalısınız. Özellikle ilk haftalarda tampon kullanımından kaçınmalı kanama düzeyine uygun büyüklükte ped kullanmalısınız.

Kanama bazı durumlarda artar. Bunlar: Uzun süre uzanıldıktan sonra ayağa kalkıldığında, bağırsak hareketleri olduğunda, emzirdikten sonra. Bu durumlarda artan kanama normaldir.

b) Doğum Sonrası Fiziki Değişimler

Doğumun ardından karın kaslarınızın gücünü ve gerginliğini geri kazanması yaklaşık 6 hafta alır. Yapacağınız egzersizler bu işlemin hızlanmasına yardımcı olur. Eğer sezeryan ile doğum yaptıysanız cerrahi kesinin olduğu bölgede bir süre ağrı hissetmeniz normaldir. Sezeryan doğumlarda ilk bir hafta karın kaslarını yormadan hafif egzersizler yapılmalıdır. Sezeryanın ardından Antalya Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doktorunuz olarak size düzenli egzersizlerinizi ne zaman yapabileceğinizi söyleyeceğim.

Bazı kadınlarda normal doğumun ardından kuyruk sokumu kalça pelvis veya alt sırt bölgesinde ağrı yaşanabilir.

Doğum sonrası kuyruk sokumu ağrısı: Bebeğiniz doğum kanalından dışarıya doğru giderken kuyruk sokumu bölgenizin incinmesine neden olmuş olabilir. Bu durum annede doğum sonrası ağrıya neden olabilir.

Doğum sonrası kalça ağrısı: Doğum esnasında bacakların çok fazla yana açılmasından kaynaklanır. Masaj ılık banyo sıcak su torbası hafif egzersizler ağrıları azaltabilir. Eğer yürümek oturmak çok ağrılı oluyorsa benimle iletişime geçebilirsiniz.

Doğum sonrası idrar yaparken ağrı: Doğumun ardından idrar keseniz ve bağırsaklarınız perine bölgesi şiş ve ağrılı olduğu için idrar yaparken ilk birkaç gün zorlanmanız normaldir. Doğum sonrası bağırsak hareketlerinde de sorunlar yaşanabilir.

Doğum esnasında epizyotomi yapıldıysa hasarlı bölge ağrıyabilir.(Doğum ardında bozulan genital estetiği yeniden kazanmak için benimle iletişime geçebilirsiniz. ) ağrı kesiciler ve annenin kaybettiği kanın yerine getirilmesi için vücuda destek amaçlı verilen demir hapları kabızlığa neden olabilir.

Doğumdan Sonra Kabızlık: Doğumun ardından kabızlık sorunu yaşıyorsanız dışkıyı yumuşatmak için probiyotik alabilirsiniz. Bağırsak hareketlerini desteklemek için taze meyve, kuru meyve, taze sebze, koyu renkli ekmek, yulaf ezmesi, fasulye, mercimek gibi lifli gıdalar tüketin. Bol bol su için, yürüyün ve karın kaslarını sıkılaştıracak egzersizler, kegel egzersizleri yapın. Dışkılama ihtiyacı duyar duymaz tuvalete gidin, kesinlikle beklemeyin. Bunları yapmanıza rağmen kabızlık şikayetiniz devam ediyorsa lütfen benimle iletişime geçin.

c) Doğum Sonrası Vajen Ve Perine

Doğumun ardından doğum kanalınız olan vajen ve perine bölgesi yavaş yavaş doğum önceki durumuna dönecektir. Eğer bu bölgede yırtık ya da epizyotomi (Doğum esnasında perine bölgesinden bebeğin başının çıkmasını kolaylaştırmak amacıyla atılan kesi.) nedeniyle dikiş varsa, vajen de yaralanma varsa doğumun ardından 2-6 hafta kadar bir süre boyunca bu dikişlere ve yaralanmaya bağlı olarak ağrınız olabilir. Yaşanılan ağrıların azalması veya geçmesi için yapılabilecekler:

• Perinenize (Vajen bölgesine) soğuk kompres uygulayın. Soğuk dondurulmuş ıslak bir bez parçasını bu bölgeye koyun. Bunu 20 dakika kadar günde 2-3 defa uygulayın.
• Tuvaletinizi yaptıktan sonra hala oturur pozisyondayken perine bölgesinde sıcak su dökün. Temizliğinizi önden arkaya doğru hafif temaslar ile yapın ve kurulanın. Önden arkaya doğru temizlenmek kadın sağlığı için çok önemlidir. Bu yöntem ile makatınızda bulunan mikropların vajeninize bulaşması önlenmiş olur.
• Doğumdan kısa bir süre sonra kegel egzersizleri yapın. Kegel egzersizlerini doğum öncesinde olduğu kadar mükemmel yapamayabilirsiniz, bu normaldir. Egzersize devam ettiğiniz sürece gün gün pelvis tabanı kaslarınız güçlenecek ve egzersizi daha mükemmel yapabileceksiniz.
• Oturma banyosu yapın. Temiz küvete sıcak su doldurarak 10-20 dakika sıcak suda oturun. Bunun için küvette vücudunuzun sadece alt kısmını örtecek kadar su olması yeterlidir. Günde 3-4 oturma banyosunu kendinizi iyi hissettiğiniz günlere kadar yapabilirsiniz. Banyoların ardından 15 dakika kadar uzanın. Bu vajendeki şişliğin hafiflemesini sağlar.
• Doğumun ardından ilk birkaç hafta istirahat, uzanıp dinlenmek önemlidir. Uzun süre oturduğunuzda ya da ayakta durduğunuzda vajen çevresindeki şişlik ve ağrı artabilir.
• Eğer epizyotomiye bağlı dikiş varsa her tuvalet ve banyodan sonra saç kurutma makinesi ile bölgeyi kurutulmalısınız. Sık sık pet değiştirmelisiniz.

d) Doğum Sonrası Memeler

Doğumun ardından ilk birkaç günde bebeğin ihtiyacı olan kolostrum denilen özel bir süt salgılanır. Hayatının ilk birkaç gününde bebeğinizin ihtiyaç duyduğu tek yiyecek bu süttür. Bebeğinizin sık sık en azından 2-3 saate bir emzirilmesi hem süt üretimini arttırdığı için hem de bebeğin sağlıklı gelişimi için oldukça önemlidir. Birkaç saate bir bebeğin emzirilmesi memelerdeki dolgunluğu azaltır, ağrıyı hafifletir.

Emzirirken Ne Yapmamalısınız? 

Emzirme döneminde alkol ve sigara kullanılmamalıdır. Bunların zararlı etkileri yeni doğan bebeğe süt aracılığı ile geçer. Özellikle emzirmenin ilk aylarında bunların kullanımından uzak durulmalıdır. Kafein çok tüketildiğinde uykuyu olumsuz etkiler. Günde birkaç fincan kahve, çay ya da birkaç bardak kola genellikle bebeğin uykusunu etkilemez.

İlaç kullanmamaya çalışın. Herhangi bir ilaç kullanmanız gerektiğinde emzirme döneminde olduğunuzu mutlaka doktorunuza bildirin.

Bazı gıdalar bebeklerde huzursuzluğa neden olabilir. Böyle bir yiyeceği fark ettiğinizde birkaç gün o gıdayı tüketmeyin. Bebeğinizin iyi olduğunu düşündüğünüz bir gün gıdayı tekrar tüketin ve bebeğinizin davranışlarını gözlemleyin.

 Bunların dışında ne yemeniz konusunda sorularınız olduğunda benimle iletişime geçebilirsiniz.

Emzirmeyen Anneler İçin Öneriler

İlk birkaç gün göğüslerde ağırlık ve ağrı yaşanabilir. Kendinizi daha rahat hissetmeniz ve memede salgılanan sütün durdurulabilmesi için birtakım yöntemler denemelisiniz. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Memelerinizi sporcu sütyeni, ağrı bandajı, çok sıkı bir sütyen ile sarabilir, bağlayabilirsiniz. Bu sütyenleri doğumun ardından ikinci gün kullanmaya başlayıp birkaç gün kullanmalısınız. Sütyeni ya da bandajı uyurken çıkarmanız da bir sakınca yoktur.
2. Memelerinizdeki dolgunluk ve sertlik hissini azaltmak için bu su torbaları ile bandaj veya sütyen üzerinden 4 saatte bir 20 dakika olmak üzere soğuk kompress yapabilirsiniz.
3. Emzirmeyin ya da göğüsten sütü çıkartacak el ile pompa ile sağma işlemlerini yapmayın. Bu davranışlar sütün salgılanmasını arttıracaktır.
4. Tarafımdan size önerilen İbuprofen’i kullanın. Bu sayede göğüsteki şişme ve ağrı azalır.

Daha önceki yıllarda sütün kesilmesi için iğne veya hap yöntemi kullanılırdı. Her ikisinin de ciddi yan etkileri olduğundan artık bunlar tercih edilmemektedir.

Doğum Sonrası Hemen Doktora Başvurmanız Gereken Durumlar

• Ağızdan ölçülen ateşin 38°C dereceden fazla olması,
• Çok yoğun vajinal akıntı 60 dakika ya da daha kısa sürede büyük bir pedi dolduracak kadar kanama yaşanması ya da bir limondan daha büyük kan pıhtısı olması,
• Vajen bölgesinde bayat balık kokusuna benzer kötü bir koku, ağrı ve kaşıntı olması,
• Dikişli bölgenin önceki günlerden daha fazla ağrıması,
• İdrar yaparken ağrı yaşanması,
• 38°c’nin üzerindeki ateş ile birlikte memede ağrı kızarıklık ve meme ısısında artış olması,
• Ciddi düzeyde endişe, kızgınlık hali, yoğun üzüntü, panik durumu ile beraber uyku ve yeme bozuklukları olması,
• Bacak bölgesinde ağrılı kırmızı bir alan olması, (Bu tehlikeli bir kan pıhtısı olabilir mutlaka incelenmelidir.)
• Rahatça yürüyememe, bununla beraber kasık kılları bölgesinin altında tarak kemiklerinde hissedilen ağrı hissedilmesi,
• Sezeryan doğumlarda kesik çevresinde kızarıklık, ağrı olması, iltihap akıntısı görülmesi,
• Aniden duyulan acı, rahatsızlık ve ağrılar,

Mutlaka Antalya Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doktor Nilüfer Yüksel olarak bana başvurmanız gereken durumlardır.

Doğumdan Sonra Sağlıklı Olmak İçin Neler Yapılmalı?

Doğumdan Sonra Yeterince Uyuyun ve Dinlenin

Yeni anne baba olmuş bireyler için yeterince uyuyamamak büyük bir sorundur. Çünkü uykusuzluk bireyin fiziki ve duygusal sorunlar yaşamasına neden olur. Bebeğinizle olan yeni hayatınıza daha sağlıklı, duygusal anlamda daha iyi devam edebilmek için günlük uyku saatinizi tamamlayacak şekilde uyumalısınız.24 saat içerisinde her fırsatta uyuyup dinlenin. Genellikle günde 8 saat uyumaya alışkınsanız, bunun tamamının gece boyunca olması gerektiği beklentisinden kurtulun. 24 saat içerisinde 8 saatlik uyku diliminizi tamamlayın. Bebeğiniz ile birlikte onun uyuduğu saatlerde siz de uyuyun. Uyku ihtiyacınızın karşılanması sizin enerjik olmanızı, bebeğinize daha kolay bakmanızı ve bebeğinizle geçireceğiniz vakti daha güzel değerlendirmenizi sağlar.

Uyuduğunuz sırada bebeğinizin ağlamalarını duyamayacağınızı düşünüyorsanız, bebeğinizi kendi odanızda uyutun. Anne baba ile birlikte olduğu zamanlarda bebekler daha uzun süre uyur. Siz de daha uzun süre dinlenirsiniz.

Yardım alabileceğiniz birileri varsa (ev işleri, çamaşırlar, bebek bakımı gibi) yardım almaktan çekinmeyin. Size yardımcı olacak olan bireyler bu işleri yaparken siz dinlenip uyuyun. Bebeğinize sizin kadar özenle bakacak olan büyükleriniz ve eşinizin bebeğinizle ilgilenmesine izin verin. Daha büyük çocuklarınız varsa çocuklarınızın da bebeğinizle ilgilenmesine izin verin.

Doğumdan Sonra Vücut Şeklinizi Güzelleştirmek İçin Egzersiz Yapın

Normal doğumlarda doğumdan sonraki birkaç gün içinde hafif egzersizlere başlayabilirsiniz. Acı duyma endişeniz varsa birkaç hafta sonra da başlayabilirsiniz.Sezeryan doğumlarda kadın hastalıkları ve doğum uzmanı doktorunuz olarak size tavsiye ettiğim süreden itibaren hafif egzersizlere başlayabilirsiniz. Egzersiz kaslarınızı güçlendirir. Vücudunuzun daha hızlı eski haline dönmesini sağlar. Kegel egzersizleri ve yürüyüşler bedeninize ve ruhunuza iyi gelecektir.

Doğumdan Sonra Sağlıklı Yiyecekler Tüketin

Gebelik döneminde olduğu gibi bebeğin doğumundan sonra da iyi beslenmek önemlidir.

Doğum sonrası size önerdiğim vitaminleri ve demir haplarınızı kullanmayı ihmal etmeyin.

Doğumun hemen ardından fazla kiloları vermek için sıkı bir diyete girmeyin. Gereğinden fazla yemek yemediğiniz sürece birkaç ay içerisinde kilo verirsiniz.

Doğum sonrası emziriyorsanız sağlıklı kalmak için de sağlıklı süt için de iyi gıdalar tüketmelisiniz. İyi beslenmediğiniz sürece süt yapımında vücudunuz sizin depolarınızı kullanır. Bu da bir süre sonra sizin sağlığınızı etkiler.

Emzirirken kendinizi iyi hissetmenizi sağlayacak farklı sağlıklı gıdalar tüketin. Kilonuzu korumaya yetecek kadar gıda tüketin. Lezzetli bulduğunuz şeyleri yiyin. Bol sıvı ve su tüketin. İdrarınızın rengi açık sarı ise bu yeterince sıvı aldığınızı gösterir, idrar renginiz koyu sarı ise bu yeterince sıvı almadığınızı gösterir.

Emzirdiğiniz dönemde bazı gıdaların bebek için sorun olacağını duymuş olabilirsiniz. Lahana, brokoli, baharatlı yiyecekler, gazlı içecekler gibi. Bunlar genellikle herkes için doğru olmayan önerilerdir. Gıda tüketimi ardından vücudunuzu ve bebeğinizi takip ederek size iyi gelen besinleri bulabilirsiniz.

Doğumdan Sonrası Yaşanan Duygusal Değişimler

Hislerinize Duygularınıza Dikkat Edin

Doğumun ardından hormonlarda yaşanan değişiklikler nedeniyle hem çok heyecanlı hem çok yorgun hem çok tedirgin olabilirsiniz. Bu kadar yoğun duygu değişikliği yaşamanız ilk birkaç hafta içinde normaldir.

Basit şeyler ağlayabilir, aynı zamanda birden çok neşelenebilirsiniz. Duygularınızdaki bu değişikliğin uzun sürmesi ve olumsuz yönde devam etmesi durumunda mutlaka bir uzmana danışmalısınız.

Lohusalık Sendromu(Annelik Hüznü - Bebek Hüznü)

Annelik hüznü her 10 anneden 8'inin yaşadığı bir durumdur.  Bu hüzün doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde meydana gelir.

Lohusalık Sendromu Belirtileri:

Lohusalık sendromu yaşan anne:

• Bebek hüznü sırasında her durumda kolayca ağlar.
• Hiçbir şey yapamayacakmış gibi hisseder.
• İyi bir anne olduğundan kuşku duyar.
• Bazen anne olmayı sever, bazen bundan nefret eder.

Annelik hüznü normal bir durumdur. Genellikle birkaç hafta içinde geçer.

Lohusalık Sendromuna Ne İyi Gelir?

Lohusalık sendromu yaşıyorsanız:

• Uyku düzeni ve dinlenmeye özen gösterin.
• Ağrılarınız varsa bunları hafifletmek için çaba sarf edin.
• Ev işi ve bebek bakımı konusunda ailenizden yakınlarınızdan ya da uzmanlardan destek alın.
• Bu hisleri normal kabul edin. Suçluluk duygusu yaşamadan hislerin bir süre sonra geçeceğinden emin olun.
• Duygusal olduğunuz anlarda ağlamak istiyorsanız ağlayın ya da destek için ailenizden ve sevdiklerinizden yardım alın.

Doğum Sonrası Ruh Hali Bozukluğu-Lohusalık Depresyonu Nedir?

Doğumun ardından meydana gelen ruh hali bozukluğu kadınlar için ciddi ve profesyonel yardım alınması gereken bir sorundur. Bu durum annelik hüznü kadar yaygın görülmez. Doğum sonrası lohusalık depresyonu 10 kadından 2’sinde görülen bir durumdur. Mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durum olmakla beraber doğum ardından normal kabul edilebilen bir rahatsızlıktır.

Lohusalık depresyonu genellikle doğumdan sonraki 6 hafta ile 6 ay arasında başlar. Daha sonraki aylarda başladığı durumlarda vardır. Lohusalık depresyonu yaşadığınızı kendiniz ya da ailenizden biri fark edebilir.

Doğum Sonrası Ruh Hali Bozukluğunun Belirtileri- Lohusalık Depresyonu Belirtileri Nelerdir?

Lohusalık depresyonu belirtileri:

• Yoğun hayal kırıklığı ve endişe yaşama, enerjisiz olma,
• Açlık hissetmeme, yemek yemeyi unutma ya da çok fazla yemek yeme,
• Yorgun olunduğu zamanlarda bile uyku sorunu yaşama,
• Kendine bakma isteği olmama,
• Çok sık ağlama, yakınlarına sürekli bağırma ve kızma,
• Bebeğin bakımı da dahil olmak üzere hiçbir şeyle ilgilenmek istememe,
• Dönem dönem zor solunum, yutkunma güçlüğü, hızlı kalp atışı şeklinde kendini gösteren panik atak yaşama,

Doğum sonrası cinsel isteksizlik neden olur?

Doğum sonrası süt hormonları progesteron ve östrojenhormonlarında değişikliğe neden olabilir. Bu da cinsel isteksizlik yapabilir. Doğum sonrası cinsel isteksizlik kadının gebelik ve doğum nedeniyle değişen vücudundan memnun olmaması kaynaklı olabilir. Yine annenin tüm vaktini bebek bakımına ayırması, yardım almaması, sağlıksız beslenmesi de buna sebebiyet verebilir.

Genital estetik ile ilgileniyorsanız Labioplasti ve Vajinoplasti sayfamızdan yazılarımızı okumanızı tavsiye ederiz.