Kadınlar için günlük yaşamda cilt bakımı, saç boyası, kilosu, giydiği kıyafet gibi konulara önem verirler. Anne olarak ise bebeğinin bakımı, yemesi, içmesi ve eğitimi çok önemlidir. Bir kadın iş hayatının yoğunluğu içinde bunları titizlikle düşünürken kendi sağlığı açısından hayati önem arz eden jinekolojik kontrolleri bu kadar ince düşünüyor mu?
Toplumumuzda kadınların sadece %15'i hiçbir şikayeti olmadan rutin jinekolojik muayene olmaktadır. Mamografi çektirme oranı %6, smear testi yaptırma oranı ise %20’dir, yani oldukça düşüktür.
Kadın üreme organlarında görülen kanserlere jinekolojik kanserler denir. Dünyada en sık karşılaşılan kanser türlerinden biri rahim ağzı kanseridir. Rahim ağzı kanseri dünya genelinde meme kanserinden sonra kadınlarda en sık görülen jinekolojik kanser türüdür. Günümüzde sağlığın korunması, önlenmesi ve hastalıkların erken yakalanabilmesi için yıllık düzenli kontroller ihmal edilmemelidir. Hastalıkların erken yakalanması ile tedavi edilebilirlik şansı da artar. Kadınlar yaşamlarının her aşamasında; ergenlik dönemi, üreme çağı ve menapoza kadar düzenli kontrollerini ihmal etmemelidir. Jinekolojik bakım kadının hayatının bir parçası olmalıdır. Kontroller esnasında rahim ağzı kanser taramasında smear testi, rahim ve yumurtalıkların değerlendirilmesi için pelvik muayene, meme kanserinin erken tanısında mamagrofi veya meme ultrasonu yapılır. Aayrıca kişiye gebelikten korunma yöntemleri hakkında bilgilendirme yapılmaktadır.
Mamografi meme kanseri taramasında altın standart olmaya devam etmektedir. Mükemmel bir tarama testi olup, kanser vakalarının daha sık görüldüğü ileri yaşlarda önemi artmaktadır. Yavaş büyüyen meme kanserinin ele gelecek boyuta ulaşmasından iki yıl öncesinde mamografi ile tespit edilmesi mümkündür. Meme kanseri taraması için mammagrofi 40 yaşından önce yapılmalı, 50 yaşından sonraya asla kalmamalıdır. Tarama amaçlı mammagrofi en az iki yılda bir ve yıllık olarak yapılmalıdır.
Rahim ağzı kanser taraması için yapılan servikal smear testi rahim ağzında dökülen hücrelerin incelenmesidir. 1950’den itibaren uygulanmıştır ve rahim ağzı kanseri %79, rahim ağzı kanserinin erken yakalanmasına ve tedavi şansı ile ölümler de %70 azalmıştır. Rahim ağzı kanser hastalarının yarısından fazlası ya hiç smear testi yaptırmamış ya da yeteri kadar tarama yaptırmamıştır.
Smear testi 21-65 yaş arasında rahim ağzı kanser taraması için önerilir. 21-29 yaşlarda 3 yılda bir tek başına smear testi yaptırmak yeterlidir. 30-65 yaş arasında ya 5 yılda bir smear ve HPV testi ya da 3 yılda bir smear testi yapılır.
Gebelik kontrolünde bebeğin sağlığı ve doğum için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına muayeneniz ne kadar önemliyse kadın sağlığı açısından jinekolojik muayeneler de o kadar önemlidir. Amacımız hiçbir şikayetiniz yokken bile yılda bir kez jinekolojik muayene olmanız konusunda farkındalık yaratabilmektir. Erken tanı yöntemlerinin kullanımının artırılmasına yönelik girişimlerin yapılması, kanserlerin erken tanımlanması ve tedavisi açısından oldukça önemlidir.
Eğer kadın hastalıklarıyla ilgileniyorsanız Kadın Hastalıkları sayfamızdan ilgili makalemizi okuyabilirsiniz.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı